Artykuły dla bibliotek
Okładanie książek? Żaden problem!
Folia do okładania książek to najlepszy wynalazek !
Okładać literaturę!
Zanim przejdziemy jednak do praktyki, warto rozwiązać jeden ze sporów na jakie natrafić można w internecie. Otóż piękny język polski dopuszcza zarówno okładanie jak i obkładanie książek. Wyrażenia te stosowane są wymiennie, a jakiekolwiek kłótnie dotyczące nazwania tej czynności, są stratą czasu (chociaż odwiedzając większość bibliotek słownik języka polskiego powinniśmy mieć pod ręką).
W praktyce zdarzają się jeszcze bibliotekarze, którzy okładają książki szarym papierem. Zdanie reszty ludzkości na ten temat jest jednogłośne. Szary papier jest brzydki i wcale nie wzmacnia okładki. Najlepiej, więc odstąpić od tego typu działania.
Chociaż … we wrześniu w Empikach można było kupić zeszyty i notesy pokrywane właśnie papierem pakowym (takim prążkowanym typu „jawa”) i nie były tanie …
Stylowa, szara obwoluta, modny oldschool a do tego z materiału ekologicznego, bio-degradowalnego (drewno w większości przypadków pochodzi teraz z plantacji leśnych a i domieszka makulatury znaczna).
W takiej oprawie nie widać okładki, słabo chroni, ale daje się doskonale usuwać … :-)
Oczywiście folia do okładania książek. I tutaj zaczynają się prawdziwe dyskusje. Zwykła czy samoprzylepna? Jak nią okładać i czego do tego potrzeba? Zdania są podzielone, więc postaramy się je przybliżyć.
Folia polietylenowa bez kleju
Folia polietylenowa bez kleju zdaje się być odpowiednia do większości książek.
Zalecamy ją szczególnie w przypadku posiadania starych, niemożliwych do zastąpienia woluminów. Dlaczego? Taka okładka, zrobiona z głową, nie ma szans zniszczyć książki. Jest to luźna oprawa, możemy ją wymieniać dowolną ilość razy, bez żadnego uszczerbku na cennym zdrowiu literatury.
Folia do okładania książek polietylenowa bez kleju do oprawy książek jest o wiele tańsza od swojej samoprzylepnej odpowiedniczki. A to bardzo często jest czynnik mający duży wpływ na decyzję o zakupie – szczególnie w małych bibliotekach.
Doskonale chroni książki przed zniszczeniem. Czytniki kodów kreskowych nie mają z nią żadnych problemów.
Oprawianie książek folią polietylenową bez kleju jest bardzo proste i szybkie. Niestety, używanie jej wymaga specjalnego sprzętu.
Nie znaczy to, bynajmniej, że oprawianie nią książek jest trudne.
Niewielki problem pojawia się dopiero przy łączeniu trzech warstw folii do okładania książek, powstałych w rogach książki (tak aby powstała okładka się jej trzymała).
Jest na to kilka sposobów. Z góry odrzucamy klejenie ich taśmą biurową lub pakową, które są mało wytrzymałe, szybko sztywnieją, odpadają, pozostawiając plamy po kleju. Niezbyt ciekawym pomysłem jest tez stosowanie zszywacza. Zszywki są nieestetyczne i potrafią wbijać się w książkę.
Najlepiej taką folię do okładania książek zgrzewać.
Czym? Można żelazkiem, lutownicą (oczywiście przez papier, bibułę lub pasek teflonu), najlepiej jednak specjalnie do tego „wyszkoloną” zgrzewarką. Dlatego zgrzewarka ramieniowa, czy też klasyczna - żelazkowa to jest to!
Jeżeli chcemy uniknąć tego typu „zabawy" to warto pomyśleć o folii samoprzylepnej do okładania książek.
Ma ona wielu zwolenników, chociaż nie jest pozbawiona wad.
Sporo kosztuje i potrzeba dużej wprawy aby książce nie zrobić krzywdy ubierając ją na stałe w koślawą okładkę z burchlami powietrza.
Po obłożeniu nie da się jej zdjąć bez uszkodzenia oryginalnej okładki (szczególnie przy książkach w nielakierowanej oprawie).
Do zalet należy jednak estetyka dobrze wykonanej okładki.
Książka obłożona folią samoprzylepną nie dość, że wygląda bez zarzutu, to jeszcze jest wzmocniona.
Folia samoprzylepna ściśle przylegając do okładki chroni nie tylko materiał z jakiego jest wykonana (papier, płótno), ale wzmacnia też konstrukcję książki - połączenie grzbietu z okładką.
RODZAJE SAMOPRZYLEPNEJ FOLII DO OKŁADANIA KSIĄŻEK, DO WZMACNIANIA I ZABEZPIECZANIA KSIĘGOZBIORU
Folia bezpieczna dla zdrowia, nie zawiera kadmu.
Opóźniony czas pełnego klejenia - można poprawić ułożenie folii na książce.
Dzięki grubości 100 µm oraz wysokiej jakości użytego PCW folia do zabezpieczania księgozbioru doskonale układa się na książkach.
Łatwo uniknąć powstania bąbli z powietrzem.
Bardzo mocny, bezkwasowy klej akrylowy: doskonała przyczepność do różnorodnych chropowatych powierzchni.
Opóźniony czas pełnego klejenia - można poprawić ułożenie folii na książce.
Dzięki grubości 80 µm oraz wysokiej jakości użytego miękkiego PCW folia idealnie wpasowuje się w nierówności okładki.
Idealna do zabezpieczania oznaczeń, etykiet, kodów kreskowych.
Folia w formie taśmy o różnych szerokościach.
Przezroczysta, błyszcząca.
Wypróbowane sposoby okładania książek folią samoprzylepną
Jeżeli już się zdecydujemy na folię samoprzylepną do oprawy książek, warto pamiętać o tym aby:
Ten toksyczny metal kumuluje się w organizmie zdrowego człowieka przez całe jego życie. Szkodliwe działanie kadmu (w dużym stopniu) polega na zaburzeniu czynności nerek, chorobie nadciśnieniowej, zmianach nowotworowych (zwłaszcza gruczołu krokowego i nerek), zaburzeniach metabolizmu wapnia (deformacja szkieletu), zaburzenia funkcji rozrodczych.
To ułatwi i przyspieszy okładanie książek. Zminimalizuje także ryzyko powstawania pęcherzy powietrza.
Profesjonalna rakla z filcu służy do dociskania folii do podłoża, pomaga uniknąć powstawania pęcherzy powietrza. Rakla jest na tyle sztywna, że skutecznie dokleja folię do okładki książki, zarazem na tyle miękka, że nie rysuje powierzchni folii w przeciwieństwie do metalowych linijek.
Powstające bąbelki z powietrzem to oczywiście problem, ale nie tak wielki jakby się mogło wydawać.
Jeśli folia ma odpowiedni klej (tzn. taki, który nie łapie na 100% od razu) i nie jest za cienka to usunięcie ew. bąbli przy odrobinie wprawy nie powinno być dużym problemem. Nawet jeśli jakiś złośliwy bąbel nam się pojawi, to używając bardzo ostrego nożyka (np. japońskiej firmy Olfa) najlepiej z czarnym ostrzem z węglowej stali poradzimy sobie na pewno. Nacinamy bąbel pod dość dużym kątem i już! Możemy wycisnąć powietrze, śladu nie ma.
Tylko nożyk musi być naprawdę ostry! Najlepiej nie używany do innych celów.
Nie próbujcie przekłuwać folii igłą, czy szpilką ponieważ to się nie sprawdza. Igła przebijając folię równocześnie ją rozciąga. Nie dość, że na folii pozostaje ślad - wgłębienie, to powietrza i tak nie wypchniemy do końca.
AKCESORIA DO OKŁADANIA KSIĄŻEK FOLIĄ SAMOPRZYLEPNĄ
podajnik do folii nożyki do cięcia folii rakla do aplikacji folii maty samogojące
FILM - Okładanie książek folią samoprzylepną
FILM - Wygoda stanowiska pracy
FILM - Okładanie książek folią
FILM - Zgrzewarka żelazkowa do okładania książek
FILM - Zgrzewarka impulsowa do okładania książek
A jak to się robi na świecie ?
A przynajmniej jak to się robiło przed kryzysem …
Ano tak. Ponieważ każda folia do okładania książek (samoprzylepna i bezklejowa a także różne jej rodzaje pp, pe, pvc) ma swoje zalety i wady a każda książka np. ze względu na wiek i wartość, rodzaj okładki, częstotliwość wypożyczania ma swoje preferencje, dobrze by było dopasować rodzaj obłożenia do danej książki.
Duże światowe biblioteki posiadają na stanie różne folie (samoprzylepne i do zgrzewarek) a nawet parę typów danej folii. Książki wg wcześniej stworzonych kryteriów dzieli się na grupy a każda grupa otrzymuje najbardziej jej odpowiadający sposób obłożenia. Finalnie jest to wymierna korzyść, ale wymaga zainwestowania w różne folie. To dobra propozycja, ale nie koniecznie dla np. małej biblioteki szkolnej.
Czym więc okładać ?
Jak przed każdą decyzją warto zrobić bilans zysku i strat… i wybrać technikę, która nam najbardziej odpowiada.
| |
Folia samoprzylepna do okładania książek |
Folia polietylenowa bez kleju do okładania książek |
| ZALETY |
- łatwość oprawy, wystarczy nożyk i podkładka - nie potrzeba zgrzewarki - estetyka książki po obłożeniu - trwałość, okładka nie przesuwa się na książce |
- najmniejszy koszt jednostkowy obłożenia książki - łatwo usunąć zużytą okładkę i wykonać nową |
| WADY | - droższa oprawa - oprawa trwała, okładki nie można usunąć |
- trzeba zainwestować w zgrzewarkę aby proces okładania książek przebiegał sprawnie i szybko - wewnętrzna część okładki nigdy nie dorówna urodą okładce pokrytej folią samoprzylepną |
Okładanie książek to dobry sposób na przedłużenie ich życia, ale nie musimy z niego korzystać zawsze. Warto zastanowić się, czy niektóre z pozycji warte są takiego działania. Tanie, ogólnodostępne książki, czasami lepiej wymienić na nowe niż tracić czas i pieniądze na ich oprawę.
Oczywiście, nie wszyscy się z tym zgodzą, więc, jak zwykle zapraszamy do dyskusji i po- mocy w internecie. Czasami czyjeś doświadczenie może uratować życie książkom, a także nam, jako ich opiekunom.
GROPIUS